Inleiding​

De mens binnen de voedselkringloop is een bijzonder aspect. Want naast dat wij (de mens) de productie van ons voedsel regelen, zijn wij ook de consument en proberen wij de reducenten te regelen en te controleren. Dit heeft zowel positief als negatieve gevolgen. Wij kunnen bijvoorbeeld veel en goede producten leveren van een klein areaal. Maar wij zien niet meer in wat het totale kosten plaatje is, denk bijvoorbeeld aan bodemverarming en horizonvervuiling. Daarbij komt dan ook de vraag: Wie is verantwoordelijk voor de bodem, de producent, de consument of de reducent? Of is de gehele maatschappij verantwoordelijk voor de voedselkringloop?  
In deze les wordt er gekeken waar het meeste voedsel van Friesland vandaan komt en hoe de bodem er tot op heden uitziet.